قيرهاي محلول
قيرهاي محلول، يا قيرهاي پسبرگشته از حل كردن قيرهاي خالص در حلالها يا روغنهاي نفتي به دست ميآيد. نوع وكيفيت قيرهاي محلول به كيفيت قيرهاي خالص اصلي، نوع حلال و مقدار حلال بستگي دارد. هر اندازه مقدار حلالهاي نفتي در قير محلول زيادتر باشد، رواني آن بيشتر است. معمولاً درصد حلال مصرفي در قيرهاي محلول ايران از ۱۰ تا ۵۰ درصد تغيير ميكند. بهعبارت ديگر، درصد وزني قيرهاي خالص در قير محلول، حدود ۵۰ تا ۹۰ درصداست.
عدم دسترسي به وسايل گرمكننده قير، تجزيه شدن قير در حرارتهاي بالا، سرد شدن قير در هنگام كار، عدم امكان نفوذ آن در مواد معدني متخلخل، لزوم ايمني كارگران، آتشسوزي و صرف وقت باعث ميشود كه در بعضي موارد از قيرهاي محلول استفاده شود. قيرهاي محلول در راهسازي براي اندودهاي سطحي، نفوذي، آسفالت سطحي، آسفالت سرد كارخانهاي و يا مخلوط در محل مصرف ميشود. قيرهاي محلول برحسب سرعت گيرش و نوع حلال به سه گروه زير تقسيم ميگردند:
- قيرهاي زود گير (ASTM D2028 ):
اگر از بنزين براي حل كردن قير خالص استفاده شود قير محلول را زودگير مينامند زيرا حلال موجود در قير، در مدت كمي بعد از مصرف قير محلول، زود تبخير شده و قير اصلي بر جاي ميماند. قيرهاي زودگير برحسب تندرواني، در چهار نوع RC-70 ، RC-250 ، RC-800 ، RC-3000 مي باشند كه اعداد پسوند معرف كندرواني قير بر حسب سانتياستوكس است.
- قيرهاي كندگير (ASTM D2027):
قيرهاي كندگير از حل كردن قيرهاي خالص در نفت سفيد تهيه ميشود كه سرعت تبخير نفت از بنزين كندتر و طولانيتر است.
قيرهاي كندگير به پنج نوع درجهبندي ميشوند كه كندرواني آنها در ۶۰ درجه سانتيگراد از حداقل ۶۰ تا ۶۰۰۰ سانتياستوكس تغيير ميكند.
- قيرهاي ديرگير (ASTM D2026):
قيرهاي محلول ديرگير را علاوه بر حل كردن قير خالص در روغنها و حلالهاي ديرگير نفتي مانند گازوئيل يا نفت سياه، ميتوان مانند قير خالص، مستقيماً از تقطير نفت خام به دست آورد. در حالت اخير قيرهاي ديرگير را روغن راه مينامند كه هنوز بخش روغن موتور نفت خام از آن جدا نشده است. گيرش روغن راه بعد از مصرف، مدت زيادي طول ميكشد. در واقع اين روغنها در شرايط آب و هواي عادي تبخير نميشود، بلكه تغيير شكل مولكولي در آنها بوجود ميآيد كه نسبتاً تدريجي و طولاني است. از قيرهاي محلول در ايجاد پوششهاي اوليه بر روي زمين و بعنوان چسب بين دولايه آسفالت استفاده ميشود و شرايط كاربرد اين نوع مواد بستگي به شكل اندازه، سخت بودن، متخلخل بودن سنگ، زمان لخته شدن و شرايط جوي محيط دارد كه نوع مورد نياز بر مبناي عوامل موجود و طبق توصيه مهندسين راه انتخاب و بكار ميرود.
جدول ۱: مشخصات قيرهاي محلولزودگير
جدول2: مشخصات قيرهاي محلول کندگير
جدول ۳: مشخصات قيرهاي محلولديرگير