پترو صنعت زمرد

 
 
شما اینجا هستید: قیر چیست
 
 

قیر دمیده

ایمیل پرینت

قيرهاي راهسازي

قير، سنگين­ترين برش نفت خام و يكي از پيچيده­ترين اجزاي آن، به رنگ تيره، به اشكال جامد، نيمه جامد يا ويسكوز و با منشاء طبيعي يا توليدي مي­باشد. عمدة اجزاي سازندة قير از تركيبات هيدوركربوري با وزن مولكولي بالا تشكيل شده كه شامل مواد روغني، رزين و آسفالتين­ها مي­باشد. اين ماده از نظر شيميايي داراي تركيبي بسيار پيچيده است و داراي خواص فيزيكي از جمله چسبندگي و ضد رطوبتي بوده و در دي‌سولفيد كربن حل مي­شود.
در برخي از كشورها، واژة آسفالت(Asphalt) معادل با واژه قير (Bitumen) به كار برده مي­شود، اما در ايران، آسفالت بيشتر به معني مخلوطي از قير و ماسه كه در راهسازي كاربرد دارد، مورد استفاده قرار مي­گيرد.

قيرهاي راهسازي را معمولاً بر اساس درجة نفوذ يا نفوذپذيري (Penetration) دسته­بندي مي­نمايند. درجة نفوذ يك مادة قيري، بيانگر قوام و استحكام آن مي­باشد كه به صورت تعداد واحد نفوذ (يك دهم ميلي­متر) يك سوزن استاندارد قائم در يك نمونة قير و در شرايط معيني از زمان و وزن روي سوزن و دما تعريف مي­گردد. معمولاً درجة نفوذپذيري قيرها را 25 درجة سانتي­گراد با وزنة 100 گرمي و در مدت 5 ثانيه اندازه­گيري مي­نمايند. قيرهاي راهسازي كه در ايران ساخته مي­شود، "60 به 70" و "85 به 100" مي­باشد كه اين اعداد بيانگر محدودة درجة نفوذ قيرها مي­باشد

تاریخچه قیر

ایمیل پرینت

تاریخچه قير

از زبان سانسكریت و از bitumen است و اعتقاد بر این است كه نام bitumen كلمه قیر معادل فارسی قیر حاصل از قطران ذغالسنگ ) گرفته شده است . همچنین ادعا می شود كه ) pich به معنی jate كلمه خلاصه و سپس از زبان فرانسه وارد bitumen بوده كه بعدا به men –pixtu كلمه بیتومن معادل لاتین زبان انگلیسی شده است  . معاادل انگليسي قير Bitumen مي‌باشد كه اولين كاربرد اين كلمه در زبان لاتين و در حدود سال‌هاي 1460ميلادي بوده است. در انگليسي امريكايي آنرا Asphalt مي‌نامند كه در كشور ما معادل "مخلوط آسفالتي" بكار برده مي‌شود.بیشتر از ٥٠٠٠ هزار سال است كه قیر بعنوان عایق رطوبتی و عامل اتصال به كار میرود . قدیمی ترین كاربرد ثبت   ده به ٣٨٠٠ سال پیش از میلاد توسط سومریها بر میگردد . تاریخی ٣٠٠٠ ساله نشان میدهد برای نگهداری آب در  خازنی كه از قیر نه تنها در دیواره خارجی آن برای چسباندن سنگها ، بلكه از یك هسته قیری در مركز آن صحبت شده است .
كلمه قیر چندین بار در كتابهای مقدس آمده است ، مثلا عایق كردن كشتی نوح در برابر آب یا ماجرای به آب انداختن حضرت موسی در سبدی كه با لجن و قیر  اندود شده بود و همچنین ساخت برج بابل از جمله موارد اشاره شده در كتب قدیمی میباشد .
سومري‌ها، آشوري‌ها و بسياري از تمدن‌هاي پيشين از قير بطوروسيعي استفاده مي‌كردند. از اين ماده بعنوان مادة ضد رطوبت و نيز محافظ براي چوب و براي موارد مختلفي نظير موميايي كردن، مجسمه سازي و تزيينات استفاده مي‌شد.
همچنين قير موجود در بسترهاي طبيعي به همراه آجرهاي پخته شده بصورت ماستيك در ساختمان معابد، پاية پل‌ها، خيابان‌ها و خانه‌ها بكار برده شده است. در حدود چهار الي پنج قرن پيش از ميلاد مسيح، هخامنشيان نيز از قير براي آب‌بندي در كاخ با عظمت تخت جمشيد استفاده كرده‌اند كه هنوز آثار آن در اين مجموعه قابل يافت مي‌باشد.

آغاز صنعت مدرن قير را مي‌توان به 1712ميلادي نسبت داد كه سنگ‌هاي قيرطبيعي در فرانسه كشف شدند. در آن هنگام مواد قيري را بطور ساده‌اي بصورت كلوخه روي سطح جاده‌هاي محلي پخش مي‌كردند و مي‌گذاشتند كه ترافيك به تدريج آنها را ساييده و متراكم نمايد. اين تكنيك كاملاً موفقيت‌آميز بود و در مدت كوتاهي پيشرفت‌هايي در اين زمينه حاصل شد كه من جمله پورد كردن و گرم كردن مواد قبل ازاستفاده بود. سپس آسفالت‌ها را با كوبيدن و مسطح كردن توسط آهن داغ (اتو) متراكم و محكم مي‌نمودند. اين ماده كه عموماً به نام سنگ آسفالت متراكم (Compressed Rock Asphalt ) شناخته مي‌شد، با موفقيت بسياري در خيابان‌هاي اروپا بكار گرفته شد که تا به امروز به همه جا رسیده است .

كاربردهای دیگری نیز از جمله نگهداری مواد ( مومیائی ) بعنوان سیمان برای چسباندن آجر ، نگهداری آب و بسیاری دیگر دارای سوابق طولانی میباشد .اما هنر استفاده از اسفالت با چنین كاربرد متنوع از اوائل قرن نوزدهم شروع شد . اگر چه كارهائی نیز بعد از كشف دریاچه ترینیداد در سال ١٥٩٥ نیز انجام شده بود . اما استفاده از اسفالت به شكل امروزی تقریبا به سال ١٨٣٠ برای استفاده از مسیرهای پیاده روی در فرانسه بر میگردد . اولین خیابان اسفالته در امریكا توسط یك دانشمند بلژیكی در ١٨٧٠ و بعد از آن اولین راه اسفالته در واشنگتن در ١٨٧٦ ساخته شد . استفاده از اسفالت برای اولین بار در ایران به سال ١٣١٢ در خیابان فلسطین ( كاخ سابق ) بر می گردد .
امروزه بیش از ٢٥٠ كاربرد مختلف برای قیر در كشاورزی ، ساختمان ، صنایع ، راهسازی و سایر بخش ها در شناخته شده است كه جایگزینی آنها با مواد دیگر محال بنظر می رسد .

صفحه4 از4